استفاده از شبکه تحقیق و توسعه جتکو در به‌روزرسانی و نگهداری تجهیزات ایران‌خودرو

گروه مکاترونیک، قابلیت طراحی و ساخت انواع مختلف ماشین‌آلات صنعتی و تجهیزات آزمون عملکردی و کیفی زیرسیستم‌های مختلف خودرو نظیر موتور، گیربکس و غیره را داراست و پروژه‌های متعددی را تاکنون به انجام رسانده است

با توجه به نقش شرکت جتکو در پیشبرد اهداف علمی گروه صنعتی ایران‌خودرو، در گفتگویی موضوع «نگهداری و به‌روزرسانی تجهیزات ایران‌خودرو» با دکتر حیدر روحی مدیر گروه مکاترونیک این شرکت به بحث گذاشته شد و نوع عملکرد این گروه تخصصی در این حوزه مورد بررسی قرار گرفت.

• به عنوان مقدمه، شرحی از حوزه‌های کاری گروه مکاترونیک و تخصص‌های این گروه بفرمایید.

گروه مکاترونیک شرکت جتکو که از مجموعه مهندسان برق و الکترونیک، مکانیک و مکاترونیک تشکیل شده است؛ در حوزۀ‌ طراحی و ساخت ماشین‌آلات صنعتی و تجهیزات آزمون‌های عملکردی و کنترل کیفی قوای محرکه خودرو فعالیت می‌کند. طراحی و ساخت واحد کنترلی انواع مختلف سیستم انتقال قدرت اتوماتیک یکی دیگر از حوزه‌های فعالیت اصلی این گروه می‌باشد.

تخصص‌ها و مهارت‌های گروه برق و الکترونیک این گروه، مشتمل بر الکترونیک صنعتی، الکترونیک دیجیتال، طراحی مدار، طراحی IC، بینایی ماشین، پردازش سیگنال، طراحی رابط کاربری، برنامه‌نویسی نهفته و غیره است. در بخش مکانیک و مکاترونیک نیز تخصص‌هایی چون دینامیک، ارتعاشات، کنترل، هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، رباتیک، طراحی مکانیزم‌ها و نظایر آن پوشش داده شده است. مدل‌سازی قطعات، دستگاه‌ها و تجهیزات نیز توسط نرم‌افزارهای مختلف مدل‌سازی توسط گروه مهندسین زبده انجام می‌شود.

•  با توجه به اینکه در هر شرکتی، محدودیت نیروی انسانی وجود دارد، گروه مکاترونیک چگونه می‌تواند در تمامی حوزه‌های تخصصی به واحد نگهداری تجهیزات ایران‌خودرو کمک کند؟

علاوه بر مهارت‌ها و تخصص‌های گروه مکاترونیک که یک هسته پایدار علمی را تشکیل می‌دهند، ایجاد یک شبکه تحقیق و توسعه پایدار با هدف افزایش توانمندی و استفادۀ بهینه و حداکثری از ظرفیت نخبگان کشور، در مسیر توسعه گروه مکاترونیک برنامه‌ریزی شده است و با برون‌سپاری برخی از پروژه‌ها به شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز دانشگاهی توانسته است قدم‌های موثر و مفیدی در این مسیر بردارد. بر این اساس، یکسری از مشکلات و نیازمندی‌ها توسط گروه صنعتی ایران‌خودرو شناسایی و به شرکت جتکو اعلام می‌شود و گروه مکاترونیک شرکت جتکو نسبت به حل مسأله با استفاده از هسته داخلی و شبکه تحقیق و توسعه اقدام می‌نماید.

•   آیا گروه مکاترونیک می‌تواند در به‌روزرسانی خطوط تولید ایران‌خودرو ایفای نقش کند؟ لطفاً یک نمونه ذکر نمایید.

قطعاً گروه مکاترونیک شرکت جتکو در بروزرسانی و نگهداری تجهیزات ایران‌خودرو می‌تواند نقش موثری داشته باشد. به‌عنوان نمونه در حال حاضر ربات‌های متعددی در خطوط تولید و سالن‌های رنگ ایران‌خودرو به‌کارگرفته شده‌اند که مهم‌ترین آنها نسل دوم ربات‌های KUKA و ABB هستند. با توجه به عمر بالای این ربات‌ها، ارتقای این ربات‌ها جهت افزایش دقت عملکرد، الزامی است. علاوه بر ارتقای این ربات‌ها، گروه مکاترونیک قابلیت طراحی و ساخت ربات را نیز دارد که دقت و عملکرد ربات‌های نسل چهارم KUKA و ABB را داشته باشند. مزیت مهم طراحی ربات داخلی، استفاده از درایورها، موتورها و گیربکس‌هایی است که قابلیت تأمین و نگهداری آن وجود دارد. در این راستا، طراحی و ساخت سخت‌افزار الکترونیکی و نرم‌افزار کنترل ربات KUKA توسط شرکت جتکو در حال انجام است. با  انجام این پروژه علاوه بر ایجاد امکان جایگزینی سخت‌افزار الکترونیکی و نرم‌افزار کنترلی برای ربات‌های KUKA موجود در ایران‌خودرو، اساسی‌ترین گام طراحی و ساخت یک ربات صنعتی کامل نیز طی خواهد شد و امکان جایگزینی و ارتقای بخش‌های سخت‌افزار الکترونیکی و نرم‌افزار کنترلی برای سایر ربات‌های ایران‌خودرو نیز تسهیل خواهد یافت.

• چه پروژه‌هایی برای افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید آن تاکنون انجام شده است؟

با توجه به توانمندیهای ذکر شده، گروه مکاترونیک، قابلیت طراحی و ساخت انواع مختلف ماشین‌آلات صنعتی و تجهیزات آزمون عملکردی و کیفی زیرسیستم‌های مختلف خودرو نظیر موتور، گیربکس و غیره را داراست و پروژه‌های متعددی را تاکنون به انجام رسانده است. طراحی و ساخت دستگاه‌های هوشمند آزمون گرم آخر خط موتورهای احتراق داخلی TU3، TU5، EF7 یک نمونه از فعالیت‌های این گروه است که هم‌اکنون این دستگاه‌ها در فرآیند کنترل کیفی موتورهای تولیدی گروه صنعتی ایران‌خودرو در حال بهره‌برداری است. بازطراحی و به‌روزرسانی دستگاه آزمون گرم تحت بار یکی دیگر از پروژه‌های انجام شده این گروه در حوزۀ ارتقای کیفیت محصولات ایران‌خودرو است.

• آیا سناریوی اجرایی برای به روزرسانی تجهیزات ایران‌خودرو پیش‌بینی شده است؟

با توجه به اینکه گروه مکاترونیک توانسته است قابلیت‌های خود را با انجام برخی پروژه‌ها به اثبات برساند و از طرفی، نیاز به بروزرسانی و نگهداری تجهیزات همواره در گروه صنعتی ایران‌خودرو وجود دارد، در اسفندماه سال 1401، تفاهم‌نامۀ همکاری بین شرکت جتکو و گروه صنعتی ایران‌خودرو منعقد گردید. طبق این توافق‌نامه، طراحی، ساخت، تعمیر و اورهال ابزار، تجهیزات و قطعات یدکی حوزه نت (نگهداری تجهیزات) تجهیزات تولیدی شرکت ایران‌خودرو به شرکت تحقیق و توسعه جتکو واگذار شده است. همانطور که قبلاً هم گفته شد یکسری از پروژه‌ها توسط گروه صنعتی ایران‌خودرو شناسایی و به شرکت جتکو اعلام می‌شود و گروه مکاترونیک نسبت به حل مسأله اقدام می‌نماید. در مواردی نیز شناسایی مشکل و یا تعریف پروژه توسط شرکت جتکو صورت می‌پذیرد.